GELENEK GÖRENEKLERİMİZ
 
BU SAYFALARDA YAZILSIN OKUNSUN ÖĞRENİLSİN.SİZ DE AKLINIZA GELEN GELENEK GÖRENEKLERİMİZİ SAYFAMIZA AKTARIRSANIZ SEVİNİRİZ.

 

FERFENE SİZE NEYİ HATIRLATIR

FERFENE: Çankırı ve yöresinde, yüzyıllardır devam eden, 20. yüzyılın ikinci yarısında yaşantımıza giren radyo,sinema,TV gibi eğlence araçlarıyla sosyal,kültürel ve ekonomik nedenlerin yavaş yavaş ortadan kaldırdığı geleneksel bir eğlence ve kültür aktivitesidir.
1960 lar da başlayan ekonomik, sosyal ve kültürel sebeplere dayalı 'köy boşalması' gerçeği de ferfene geleneğinin de sonunu getirmiştir. Bu eğlenceler kuralsız, rastgele, öylesine bir araya gelişler olmadığı gibi, Çankırı yöresinin Yâren geleneğinden sonra, en kapsamlı kültür ve eğlence organizasyonlarıydı. Ferfeneler, uzun kış gecelerinde en az haftada bir yapılan eğlencelerdi. Yâren kadar kesin kuralları olmasa da yine de uyulması gereken ilkeleri vardı. Genç kız ve gelinler kendi aralarında, yaşı daha büyük hanımlar kendi aralarında, delikanlılar kendi aralarında, yetişkin aile babası erkekler kendi aralarında "ferfene yerlerdi." Kış başlarken köylerde ferfene grupları oluşturulurdu. Kim kimle kafa ve gönül uyumu içindeyse ferfene yemek üzere sözleşirler, yeterli sayıya ulaşınca bir evde toplanırlar haftada hangi gün toplanacaklarını, kurallarını kararlaştırırlardı. Genelde ferfene grupları altı kişiden başlayıp yirmi kişiye kadar çıkabilirdi. Bütün kış boyu birlikte ferfene yiyen grupların varlığı gibi, bir-iki ferfenelik geçici gruplar da olabilirdi. ". Bu hafta birlikte bir ferfene yiyelim mi?" diye başlayan bir teklife karşısındaki "Yanımızdaki doğru kişiler kim olacak?" diye cevap verir. Sayılan kişileri uygun bulur ve gönlü yatarsa teklifi kabul ederdi.

Ferfene genelde akşam yemeğinden sonra başlardı. Ferfeneye katılanlar bir evde toplanırlar, selamlaşır, hal hatır sorulur, ailelerde ve çevrede gelişen güncel konuları konuşurlardı. Kimin kızı, kimin oğluna ulaşmış (nişanlamış), kimlerin gurbetten mektubu gelmiş, hatta bu hafta kimin ineği buzağılamış haberler alınır verilirdi. Daha sonra isteğe göre eğlence ve oyunlara geçilirdi. Yüzük oyunu, tura oyunu gibi oyunlar vardı ki çok büyük maharetler sergilenirdi. Oynayanların günlerce aklından çıkmaz, tadı damağından yıllar geçse gitmezdi. Oyunlarda yapılan muziplik ve şakaların kalite ve orijinalitesi yıllarca belleklerde yaşardı. Coşku doruğa çıktığında türkü çağrılıp yöreye özgü oyunlar oynanırdı. Her ferfenede oynanan orta oyunları mukavemet ve sabrı gerektiren, sezgi ve zekayı zorunlu kılan oyunlardı.Oyunlar inanılmaz bir neşe, samimiyet ve disiplin içerisinde adeta bir sanat gösterisi gibi oynanırdı. Bir "kim vurdu" oyunu, oynayanlar kadar seyredenler için de zevkli bir seyir haline gelirdi. Bazen yüzük oyunu "iddialı" oynanırdı. Yenilen taraf yenen tarafa kararlaştırdıkları bir şey ikram etmek durumunda kalırlardı. Genelde bu helva, tavuk, veya yöresel birlikte yenecek gıdalar olurdu. Ya da yenilen takıma çeşitli cezalar verilirdi.(Gece Muradınlara çıkıp ateş yakmak, Mezarlığa gidip yatmak. Vb.)

"Ferfene yemek" deyimi, ferfeneye katılanların gece yarısından sonra birlikte yedikleri lezzetli yemek, meyve, çerezler ve içilen şerbet vb. içeceklerden gelmektedir. Oynayıp eğlenen ferfene grubu yorulup duvara dayalı yan yastıklarına dayanıp oturduklarında sofra bezleri serilir, yer sofralarının üstüne yiyecekler sıralanırdı. Yenir içilir, sohbet edilirdi. Birbirlerinin ihtiyaçları sorulur, yardım için söz alınır verilirdi. Kız ve kadınların ferfenelerinde de eğlencelerin yanında, bebeklerin hastalıklarının tedavisine, gönül yaralarından örülen renkli çorapların desenlerine kadar bir çok ilgi çekici ve ortak konu konuşulup paylaşılırdı. Bu paylaşmanın, kardeşlik ve dostluğun mutlu sıcaklığı gönüllerinde olarak bir dahaki ferfeneyi şimdiden özlemiş olarak vedalaşır, ellerindeki fenerleri veya siperli idareleri ile gecenin karanlık ayaz veya karını böle böle dağılıp evlerine giderlerdi.
Sanıyorum ki bölgemizdeki yüzlerce köyün, uzun, soğuk kış gecelerinde gönülleri sıcak tutan bu gelenek artık yok. Olacağınıda tahmin edemiyorum. Beraber ferfene yediğimiz arkadaşlarımızdan ölenlere rahmet,sağ olanlara selamlarımı sunuyorum. Hepsi geçmişte bir anı olarak akıllarımızdan silinmeyecek. Antalya dan SAYGILARIMLA….

H.Rıza KESER
Ahmet oğlu 1954 doğumlu
Çörekçiler köyü

 

*********

 

Rıza ağbi ellerine emeğine sağlık.Ferfeneyi duyardım ama böyle teferruatlı bilmiyordum.Zaten geleneklerimizi göreneklerimizi gençlerimize anlatalım gelenek ve göreneklerimiz yaşasın isteğim de bu unutulmaya yüz tutmuş güzel hatıraları içinde barındıran küçük ama yılları içinde barındıran Anadolu eğlentilerinin yaşatılıp devam ettirilmesi.Dediğin gibi televizyon makinası aklımızı başımızdan alıp geleneklerimizin gittikçe kaybolmasına neden oluyor.
Şimdi bu güzel hatırlatma belki senede bir de olsa bir araya gelen güzel köyümüzün güzel insanlarına bir fikir verebilir.Bu arada bunları bilmeyen genç kardeşlerimiz görüp öğrenip geleneklerimizin içine gömülü eğlentileri bir sonraki kuşağa aktarılmasına devam ettirilmesine yardımcı olurlar.
Bu güzel geleneğimizi bizimle paylaştığın için sevgili ağbicim,teşekkürler.

Semih Sayman
Seyit Ali Arslan'ın damadı
Semih Sayman 1960 doğumlu
Çörekçiler köyü

 

*********

 

Semihciğim; o günlerin geri gelmesini o kadar isterdimki. İşte sana ferfene örneği. son kuşak biziz. Oğluma anlattığımda ona bile tuhaf geliyor. Gençlere örnek çok ama sitemiz biraz canlansa.kıramadık bu durumu. yazan yok. okuyan yok.ziyaretçi yok.İnsanın yazası bile gelmiyor.Gençlerimizin kafası başka yerlerde.Vaktim yok diyenlere inanamıyorum. okuyanlara sevgiler............ RIZA KESER

 

 

 *********

 

HELESA

 

Sitemiz kapanmasın, arada bir özlem gideriyoruz. Size Helasanın sözlerini gönderiyorum . Gelenek Ve Göreneklerimize Koyarsanız sevinirim. Eski düğün törenlerinde Köyümüz kızlarına kına yakılır iken tabla üzerine oturtulup,

Çevresinde tur atarlar , aşağıda yazılı olan maniyi söylerler ve nakarat bölümünde de havaya kaldırırlarmış.

 

HELESA

İstanbuldan Gelir Kutu

İçi Dolu ÇÖREK Otu

Güzellere Güzel Koku

Çirkinlere Sıçan .....

Helesa Heylim olsa,bir güzel olsa

 

İstanbulda Uzun Çarşı,

Uzun Çarşı direk ister

Söylemeye Yürek İster

Benim Karnım Tokdur ama,

Arkadaşım Börek İster,

Helesa,heylim olsa bir güzel olsa.

 

Ferhat Keser

Zaman: 18.11.2009

Ferhat bey ellerinize emeğinize sağlık paylaşımınız için çok teşekkürler ederiz.

Yine aklınıza gelen geleneklerimizden olursa yine yollayın.