WİNDOWS İÇİN FAYDALI BİLGİLER

Windows'unuz büyülenmiş gibi yavaş çalışmaya başladıysa karşı büyünün vakti gelmiş demektir.

Windows için büyü: Sisteme birkaç dikiş atalım.

Bu konuda okuyacaklarınız:

·                      1Windows için büyü yapma vakti geldi

·                      2Programlar: Sistemdeki gereksiz yükler

·                      3Otomatik başlama: PC'nize özel zayıflama kuru

·                      4Hizmetler: Frenleri devre dışı bırakmak

·                      5Sürücüler: Cesetler dışarı

·                      6Sabit disk: Çöp var mı çöp?

·                      7Yazı tipleri: İyiler içeri, gereksizler dışarı

·                      8Virüsler: Zararlı yazılımların hiç şansı yok

·                      9Güvenlik: Her şeyin fazlası zarardır

·                      10Yazılımlar: Kontrolü elde bulundurmak gerek

Öyle şeyler vardır ki, bunları yaptığınızda XP sizi asla affetmez, hatta bu hamleler sisteminizi bozabilir ve kullanılamaz hale getirebilir. Sizlere bu hamlelerin neler olduğunu ve Windows'u tekrar nasıl iyileştirebileceğinizi göstereceğiz.

Aslında niyetiniz kötü değildi. Birkaç program kurdunuz, bir kaset arşivini dijital ortama aktardınız ve bir ince ayar aracı ile sisteminizi optimize ettiniz. Fakat Windows sanki büyülenmiş gibi davranıyor, sistem aşırı derecede yavaşlıyor ve oradan buradan hata mesajları çıkarıyor. Günün sonunda bir bakmışsınız ki, hiçbir şey önceden çalıştığı gibi çalışmıyor. Bu sefaletten kurtulmanın tek yolu: Güçlü bir Windows karşı-büyüsü yapmak. Sonuçta Karayiplerde hastaları iyileştirmek için büyüye başvuruluyor. O zaman bir veya birkaç dikiş Windows'a zarar vermemeli.

Sizlere sisteminizi tekrar hızlandırmak için hangi dikişleri yapmanız gerektiğini söyleyeceğiz. Bu iş için en uygun programları ilerleyen sayfalarda göreceksiniz.

Programlar: Sistemdeki gereksiz yükler

Yeni kurulmuş bir Windows XP son derece hızlı ve stabil çalışır, ama bir dezavantajı vardır: Çok fazla şey yapamaz. Sörf yapmak, posta alımı/gönderimi için yeterli donanımı sunar, lakin resim düzenleme ve video üretimi için ekstra programlar gerekir.

Problem şu ki, ne kadar fazla program kurarsanız ve bunlar sistemin derinlikleriyle ne kadar fazla muhatap olursa sisteminiz o derece yavaşlar. Elbette sistemi gereksiz yere sömüren, bizim tabirimizle "paçavra yazılımlar" asla akıldan geçirilmemeli. Bu tip yazılımlardan kaçınmak o kadar zor değildir, asıl sorun kurduğunuz programın kaldırma sihirbazı yoksa veya kötü bir şekilde programlandıysa ortaya çıkar. Bu durum genellikle beta sürüm programlarda görülür.

Çözüm: Revo Uninstaller kaldırılması zor olan yazılımlarla da başa çıkabiliyor ve PC'nizdeki tüm izlerini ortadan kaldırıyor. Yazılımın ekstra bir avantaj sunan taşınabilir sürümü de var: Kuruluma ihtiyaç duymuyor. EXE dosyasına çift tıklamanız yeterli, hemen temizliğe başlayabilirsiniz. Bilgisayara hiçbir şekilde dokunulmaz ve sistem yine hızlı bir şekilde çalışmaya devam eder. İşte taşınabilir programların beraberinde getirdiği bir diğer fayda.

Mesela OpenOffice'in taşınabilir sürümü de klasik kurulabilen sürümünün sunduğu tüm özellikleri sunuyor. Fakat kurulabilir sürüm kayıt defterinize yaklaşık 6000 adet girdi ekliyor. Biraz daha ileriye gidersek Microsoft Office paketinin kurulum sırasında kayıt defterinde 45.000 adet değişiklik yaptığını söyleyebiliriz.

Tavsiyemiz: Ne yazık ki sadece İngilizce olarak hazırlanmış portablefreeware.com adresinde sisteminize asla yük bindirmeyecek yüzlerce ücretsiz taşınabilir program var. Mesela resim düzenleme programı Gimp'in kayıt defterinde 2000 adet değişiklik yapmayan taşınabilir bir sürümü de mevcut.

Download:
Revo Uninstaller
OpenOffice Portable
Gimp Portable

Otomatik başlama: PC'nize özel zayıflama kuru

Birçok kullanıcı daha rahat olsun diye sistem başlangıcıyla beraber Messenger, e-posta istemcisi ve web tarayıcısının otomatik olarak çalışmasını ister ve bu şekilde ayar yapar. Fakat sorun şu ki, otomatik başlatma (autostart) klasöründe

bu üç programdan daha fazlası vardır.

Zira zamanla birçok program size belli etmeden kendilerini otomatik başlatma klasörüne kopyalar ve sistem açılışında devreye girmeye çalışır. Genellikle bir virüs tarayıcısı doğrudan önyükleme sırasında devreye girer ve bunda değişiklik yapmamanız gerekir. Fakat Apple Quicktime Player ve veya Adobe Updater gibi multimedya araçlarını istediğiniz zaman rahatlıkla açabilirsiniz, değil mi? O zaman bunlar dışarı! Fakat bir sorun var: Otomatik başlatma klasöründeki birçok program kendini gizlemeyi sever ve "Başlat | Programlar| Başlangıç" girdisinin altına yerleşmez.

Çözüm: Autoruns aracı bu failleri ortaya çıkarır. Program sistem önyüklemesi sırasında hangi programların devreye girdiğini sade bir liste halinde gösterir. Bir tıklama ile sistem başlangıcında devreye girmesine gerek olmayan yazılımları eleyebilirsiniz.

Download: Autoruns

 Hizmetler: Frenleri devre dışı bırakmak

Sistem açılışı sırasında sadece programlar otomatikman devreye girmez, bilakis birçok hizmet de kendiliğinden açılır.

Bunların birçoğu olmazsa-olmaz hizmetlerdir, zira Windows bunlar olmadan çalışamaz. Buna karşın diğerleri pek gerekli değildir ve sistemi yavaşlatır.

Çözüm: Başlat menüsüne girip "Çalıştır" penceresine yazacağınız "msconfig.exe" işinizi görecektir. Yapılandırma aracı açıldıktan sonra "Hizmetler" sekmesine geçin ve önemsiz olarak gördüğünüz tüm hizmetleri devre dışı bırakın. Hizmetlerin ismi genellikle açıklayıcı değildir, bu yüzden öncesinde forumumuzdaki tecrübeli kullanıcılardan yardım alın. Bir şeyi yanlış yaparım diye korkmayın: Yaptığınız değişiklikleri daha sonra geri alabilirsiniz.

 Sürücüler: Cesetler dışarı

Zaman içerisindeki sistemde bir sürü donanım sürücüsü birikir: Yeni bir yazıcı, dijital kamera veya internette bir türlü uygun sürücüsünü bulamadığınız eski bir tarayıcı.

Ardı ardına birçok sürücü yüklediniz ve cihaz buna rağmen çalışmıyor. Bu işe yaramayan sürücülerin sisteminizdeki sürücü çöplüğünü kabarttığını da ekleyelim. Bir süre sonra sisteminiz yanıt vermeyi keser, çökmeler ve mavi ekranlar etrafınızı sarar.

Çözüm: Sürücüler dışarı atılmalı. Ama öncelikle sürücü arşivinizin bir yedeğini almalısınız. İşte burada DriverMax yardımınıza koşuyor. Programı ücretsiz olarak kullanmak için üreticinin web sitesine kaydolmanız gerekiyor. Yedeklemeden sonra kontrolü elinize alıp Windows'un kendi araçları ile gereksiz sürücüleri sisteminizden silebilirsiniz.

Sağ fare tuşu ile Bilgisayarım'ın üzerine tıkayın ve Özellikler'e girin. Sonrasında "Gelişmiş" sekmesine geçin ve "Ortam Değişkenleri" butonuna basın. Şimdiyse yeni bir değişken oluşturacağız. Bunun için "Yeni" tuşuna basın ve çıkan pencereye değişken ismi olarak "devmgr_
show_nonpresent_devices" girin. Değişken değerini "1" yapın. Bu süreç bittikten sonra Sistem Özellikleri penceresinde "Donanım" sekmesine geçin ve "Aygıt Yöneticisi"ni açın. Görünüm menüsünde "Gizli aygıtları göster" girdisini seçin. Şimdi bilgisayarınız gereksiz sürücüleri daha soluk bir yazı ile gösterir.

Dikkat: Soluk yazı tipi ile belirtilmiş her sürücüyü silmeyin! Sürücü şu an sisteminize bağlı olmayan bir dijital fotoğraf makinesini de temsil ediyor olabilir. Dolayısıyla bu donanıma ihtiyacınız olup olmadığını kontrol edin.

Download: DriverMax

Sabit disk: Çöp var mı çöp?

Müzik ve film arşiviniz depolama alanınızın büyük bir bölümünü kaplar. Fakat MP3 ve video kliplerinin yanında sabit diskinizi sömüren ve derhal silinmesi gerek birçok yer-avcısı vardır.

Web tarayıcısının yanında ses düzenleme programlarının kullandığı geçici dosyalar da bilgisayarınızı doldurur. Depolama alanı bittiğinde bilgisayar iyice yavaşlar. Genellikle bu dosyalar o kadar gizlidir ki, insan bunları nerede bulacağını bilemez.

Çözüm: CCleaner zor bulunan geçici dosyaları sezer ve bilgisayardan temizler. Araç tüm sabit diski tarar ve diskten silinebilecek GB'larca veri bulabilir.
 

Dikkat: CCleaner'ın tarama listesinde neleri silmeye sunduğunu kontrol edin. Eğer belli programların geçici dosyalarının silinmesini istemiyorsanız sol tarafta bu uygulamaları devre dışı bırakın. Böyle yaptığınızda program seçtiğiniz uygulamaların geçici dosyalarını göstermez.

Sabit diskiniz gereksiz yükünden arındıktan sonra Disk Defrag devreye girebilir. Ücretsiz araç sabit diskinizi birleştirir (defrag), kullanım ömrünü uzatır ve sistemi hızlandırır. Avantaj: Bu ufak yardımcı işini Windows Disk Birleştiricisinden daha iyi yapar.

Download:
CCleaner
Disk Defrag

Yazı tipleri: İyiler içeri, gereksizler dışarı

Doğum günü kartları veya özel mektuplar hazırlamak için birçok yazı tipine ihtiyaç duyarsınız. Bu iş için hazırlanmış programlar kurulum sırasında birçok yeni yazı tipini sisteme otomatik olarak yükler. Fakat sorun şu ki, Windows bu yazı tiplerini sistem başlangıcı sırasında da yükler. Tek bir yazı tipi birkaç KB yer kaplamasına rağmen bu tarz birçok yazı tipi bir veri yığını oluşturacağı için Windows önyükleme süresi uzar. Bu yüzden kullanmadığınız yazı tiplerini PC'nizden uzaklaştırmalısınız.

Dikkat: Windows bütünleşik olarak bazı sistem yazı tipler sunuyor. Bunlara asla dokunmamalısınız. Bu yazı tiplerinin listesini Microsoft'ta bulabilirsiniz. "C:WindowsFonts" klasörünün içindekiler dışında geri kalan tüm yazı tipleri ya bir Office paketi ya da bir tarayıcı programı aracılığıyla sisteminize girmiştir. İlle de gerekli değildirler ve istenildiğinde silinebilirler. Ek bir araca başvurmadan yazı tiplerini silmek uzun sürer çünkü her yazı tipini bulunduğu klasörün içinden tek tek silmelisiniz ve öncesinde de kontrol etmeniz gerekir.

Çözüm: Daha rahat bir yol arıyorsanız FontExplorer X'ı deneyin. Araç tüm fontları şık bir arayüz içinde gösteriyor. Tek bir tıklama ile yazı tipini sisteminizden defedebilirsiniz. Ufak bir ipucu: Eğer "View | WYSIWYG-Fontlist" seçeneğini etkinleştirirseniz program daha rahat anlaşılır bir hale geliyor. Bunu yaptığınızda program direkt yazı tipi örneğini gösteriyor.

Download: FontExplorer X

Virüsler: Zararlı yazılımların hiç şansı yok

Çok çabuk vukuu bulur: Bir web sitesi belli bir videoyu seyretmeniz için sizden x codec'ini yüklemenizi ister ve sebep olarak bu codec'in sisteminizde bulunmadığını iddia eder. Muhtemelen sisteminize yüklenen bir tarayıcı eklentisi değil, virüsün ya da virüslerin ta kendisidir.
Eğer virüs tarayıcınız güncel değilse ve aktif olarak çalışmıyorsa zararlılar sisteminize yerleşir. İstenmeyen pencereler açılmaya başlar, hata mesajları çıkar ve şansınız yoksa veri hırsızları tam da banka hesabı bilgilerinizi çalmak üzeredir.

Çözüm: Bilgisayarınıza zararlı yazılımın girmesini önceden engelleyin. Bunun için zararlı yazılım sisteme sızmaya çalıştığı anda hemen alarm veren güncel bir virüs tarayıcı kullanın. Bunun dışında düzenli ve dikkatli bir sörf alışkanlığı ve önünüze gelen her yazılım sözleşmesine "Evet, kabul ediyorum" cevabı vermeme de sizi zararlı yazılımlardan korur. Bunun anlamı: Beklemediğiniz veya tanımadığınız bir posta ekini açmayın ve tanınmamış codec'leri yüklemeyin. Eğer dosyanın virüslü olup olmadığını bilmiyorsanız bunu virustotal.com adresine gönderin. Burada birçok virüs tarayıcı dosyanızı zararlılara karşı tarar.

Buna rağmen yine sisteminize bir virüs bulaşırsa Gmer aracı yardımcı olabilir. Yazılım kendi izlerini saklamaya çalışan sinsi rootkit'leri yakalar, çalışan tüm işlemleri tarar ve gizlenmiş modülleri, dosyaları veya kayıt defteri anahtarlarını bulur. Gmer bu tip zararlıları bulduğunda bunları kısa ve acısız bir şekilde yok eder.
Download: Gmer

  Güvenlik: Her şeyin fazlası zarardır

Motosiklet sürerken kask takmak şarttır, fakat yürürken bu durum korumaktan çok sinir bozar. Aynı durum PC'deki koruma kalkanlarını abarttığınızda da geçerlidir.

Tek bir virüs tarayıcısı tamamen yeterlidir, ikinci bir tarayıcı daha fazla korumadan ziyade sisteminizi aşırı derecede yavaşlatır çünkü her dosya iki kez denetlenir. Daha beteri ise sisteme iki farklı güvenlik duvarı kurulduğunda gerçekleşir. İkisi de karşılıklı olarak birbirlerini engeller ve sonuç olarak hiçbir şey doğru düzgün çalışmaz.

Çözüm: Yüksek hassasiyet ayarında çalışan tek bir virüs tarayıcı yeterlidir. Eğer ikinci bir tarayıcı yüklediyseniz bunu rahatlıkla Revo Uninstaller ile sisteminizden silebilirsiniz.

Dikkat: Örneğin Spybot Search & Destroy bir virüs tarayıcı değil, anti-spyware aracıdır. Bilgisayardaki casus yazılımları bulur ama sisteme sızmaya çalışanları fark edemez. Bu yüzden program bir anti-virüs ile beraber sorunsuzca kullanılabilir.

Yine de Spybot içerisinde entegre edilmiş TeaTimer sinir bozucu bir fren haline gelebilir. TeaTimer, bir program kayıt defterinde değişiklik yaptığında sizi uyarır. Eğer bu size fazla geliyorsa bunu devre dışı bırakabilirsiniz fakat önemli bir korumanın devre dışı kaldığını da unutmayın.

Bazen PC'niz geçici bir süreliğine internete bağlı olmayabilir. Bunun sebebi ağ kablosunu çekmiş olmanız veya kablosuz ağı devre dışı bırakmış olmanız olabilir. Bu tip durumlarda güvenlik yazılımını da devre dışı bırakabilirsiniz. Avantaj: Eğer sistem yüksek çözünürlüklü videoları oynatırken performans azlığı veya anti-virüsün dosyaları taraması yüzünden takılıyorsa bu video virüs tarama motoru devre dışı iken daha akıcı çalışabilir. Fakat internete girmeden önce korumayı tekrar etkinleştirmeyi unutmayın.

Download:
Revo Uninstaller
Spybot Search & Destroy

Yazılımlar: Kontrolü elde bulundurmak gerek

İnternet farklı amaçlar için kullanabileceğiniz birçok ücretsiz program vardır. Fakat tüm ücretsiz programlar ciddi değildir ve bazen arkalarında hain reklam yazılımları bulunabilir.

Özellikle sinsi: Kendini anti-spyware yazılımı veya anti-virüs olarak gösteren casus yazılımlar. Eğer bu tip bir programı indirip kurarsanız sürekli olarak açılıp duran pencerelerle karşılaşırsınız veya uygunsuz web sitelerine yönlendirilirsiniz. Bir kere sisteminize bu tip bir yazılım kurduğunuzda bundan kurtulması çok zor olur.

Çözüm: İndirdiğiniz kaynakları sürekli olarak denetleyin ve sadece saygın bir kurumun önerdiği web sitelerine ve ciddi portallara güvenin. Uygulamaya cidden ihtiyacınız olup olmadığını sorgulayın ve tanımadığınız araçların isimlerini spyware, adware veya malware gibi terimler ile beraber arama motorlarında aratın. Eğer sisteminizde zaten casus yazılımlar varsa Spybot Search & Destroy ve HijackThis gibi araçlar yardımcı olur.
 

Aynı şekilde Internet Explorer ve Mozilla Firefox için geliştirilmiş araç çubukları da çok uğraştırır. Bu tip araç çubukları genellikle ücretsiz yazılımlarla birlikte yüklenir. Gerçi kurulum sırasında bunları devre dışı bırakma şansınız vardır ama genellikle unutulur ve bu çubuklar tarayıcıya yerleşir. Bunları Program Ekle/Kaldır yardımıyla silmeniz de mümkün değildir çünkü burada listelenmezler. Çoğu durumda Revo Uninstaller yardımcı olur.

Download:
Spybot Search & Destroy
HijackThis
Revo Uninstaller

 

KAYNAK INTERNET WEB SAYFALARI